Trąd nie jest w Ameryce chorobą epoki kolonialnej. Istnieje tam od tysięcy lat
1 lipca 2025, 12:41Ukazały się kolejne już w ostatnim czasie badania wskazujące, że trąd nie został do Ameryk przywleczony przez europejskich kolonistów, ale istniał tam na długo przed ich przybyciem. Głównym patogenem tej choroby jest Mycobacterium leprae, jednak niecałe 20 lat temu odkryto jeszcze inny powodujący ją patogen, M. lepromatosis. Przed miesiącem informowaliśmy, że Maria Lopopolo i jej zespół zidentyfikowali w materiale archeologicznym z Kanady i Argentyny M. lepromatosis sprzed co najmniej 1000 lat. Teraz zespół Darío A. Ramireza donosi o dwóch wyjątkowo dobrze zachowanych genomach tego patogenu odkrytych w Ameryce Południowej w ludzkich szczątkach sprzed 4000 lat.
Wewnątrz ludzkich komórek odkryto nieznane organellum, hemifuzom
1 lipca 2025, 07:49Nieznane wcześniej organellum, odkryte wewnątrz ludzkich komórek, może zostać wykorzystane do leczenia ciężkich chorób dziedzicznych. Taką nadzieję mają jego odkrywcy, naukowcy z Wydziału Medycyny University of Virginia (UVA) oraz amerykańskich Narodowych Instytutów zdrowia (NIH). Nową strukturę nazwali „hemifuzomem”.
Pierwsza w kolekcji Teleskopu Webba i najlżejsza odkryta tą metodą. To pozasłoneczny Saturn?
29 czerwca 2025, 08:03Teleskop Webba najprawdopodobniej odkrył planetę o masie Saturna, krążącą wokół pobliskiej młodej gwiazdy TWA 7. Jeśli odkrycie się potwierdzi, będzie to pierwsza egzoplaneta odkryta przez JWST metodą obrazowania bezpośredniego oraz najlżejsza planeta odkryta kiedykolwiek tą techniką.
Apple - gadżety, które zmieniają codzienność
23 czerwca 2025, 17:47Apple od lat nie tylko kreuje trendy technologiczne, ale i skutecznie integruje nowoczesne rozwiązania z codziennym stylem życia. Produkty tej marki to dziś znacznie więcej niż elektronika - to akcesoria, które porządkują dzień, ułatwiają komunikację, wspierają zdrowie i stają się częścią osobistego stylu. Wśród najbardziej popularnych rozwiązań wyróżniają się słuchawki AirPods, zegarki Apple Watch oraz cały ekosystem, który pozwala użytkownikom sprawnie poruszać się między urządzeniami. Co stoi za ich fenomenem?
Już dzisiaj zobaczymy pierwsze zdjęcia z wyjątkowego Vera C. Rubin Observatory
23 czerwca 2025, 11:27Dzisiaj o godzinie 17:00 czasu polskiego zostaną zaprezentowane pierwsze zdjęcia naukowe z Vera C. Rubiny Observatory, jednego z najważniejszych współczesnych obserwatoriów astronomicznych. W obserwatorium zainstalowano najpotężniejszy aparat cyfrowy, jaki kiedykolwiek powstał. Obserwatorium korzysta z Simonyi Survey Telescope, wyposażonego w jedno z największych zwierciadeł głównych, o imponującej średnicy 8,4 metra. Co więcej, jest to jedyny teleskop, w którym zwierciadło główne i trzeciorzędowe zostały zintegrowane. Te wyjątkowe instrumenty będą prowadziły największy przegląd nieba w historii.
Palenie papierosów uszkadza cement. W zębach pozostają trwałe ślady po nałogu
23 czerwca 2025, 08:50Zęby składają się z trzech zasadniczych warstw: szkliwa, zębiny i cementu. Ten ostatni pokrywa korzeń i budową przypomina kość. Układa się on w charakterystyczne pierścienie, podobne do pierścieni drzew, które rosną z każdym rokiem. Naukowcy z Northumbria University chcieli sprawdzić, czy cement można wykorzystać w medycynie sądowej, na przykład do określania wieku ofiar przestępstw lub katastrof. I odkryli, że palenie papierosów pozostawia w cemencie trwałe ślady.
Perowskity zapewnią lepsze kolory i lepszą rozdzielczość zdjęć przy mniejszej ilości światła
20 czerwca 2025, 10:38Współpraca naukowców z Politechniki Federalnej w Zurychu i Federalnego Instytutu Badań i Technologii Materiałów (Empa) zaowocowała stworzeniem nowej matrycy światłoczułej wykonanej z perowskitów. Zapewnią ona lepszą reprodukcję kolorów i mniej błędów obrazu przy gorszych warunkach oświetleniowych. Jednocześnie pozwala na reprodukcję obrazów w znacznie wyższej rozdzielczości niż matryce z krzemu. Perowskitowa matryca może być szczególnie przydatna w obrazowaniu medycznym i automatycznym monitoringu.
Kobieta wikingów i jej pies pochowani na szytej łodzi
18 czerwca 2025, 08:14Najpierw na polu w pobliżu wsi Sand na wyspie Senja na północy Norwegii dwóch poszukiwaczy skarbów znalazło za pomocą wykrywacza metalu dwie pięknie zdobione owalne brosze z brązu oraz kości żeber. Brosze trafiły do Muzeum Uniwersytetu Arktycznego, a specjaliści stwierdzili, że pochodzą z lat 900–950, są dziełem wikingów. Niedawno właściciel terenu chciał powiększyć budynek znajdujący się w pobliżu miejsca znalezienia brosz. Zwrócił się o odpowiednie pozwolenie, a urzędnicy stwierdzili, że najpierw trzeba przeprowadzić badania archeologiczne. Przybyli na miejsce naukowcy z Uniwersytetu Arktycznego dokonali interesującego odkrycia.
Oddechowy „odcisk palca”
17 czerwca 2025, 08:53Odcisk palca czy DNA to nie jedyne unikatowe cechy, po których można odróżnić ludzi od siebie. Izraelscy naukowcy donoszą właśnie na łamach Current Biology, że badając wzorzec oddychania możemy z 96,8-procentową dokładnością zidentyfikować konkretną osobę. Wzorzec oddychania przez nos daje też wgląd w nasze zdrowie fizyczne i psychiczne.
W województwie lubelskim znaleziono szczątki mamutów
16 czerwca 2025, 10:00Podczas budowy trasy S17 na stanowisku w Łubuniach w województwie lubelskim znaleziono szczątki mamutów. Na miejsce przyjechali eksperci z Instytutu Archeologii i Instytutu Nauk o Ziemi i Środowisku UMCS, którzy wraz z firmą APB THOR i GIODO przeprowadzili badania oraz zabezpieczyli dwie kości. Szczątki wymarłego ssaka zostały następnie przetransportowane na UMCS, gdzie zostaną odpowiednio przygotowane i poddane dalszym analizom i zaawansowanym badaniom acheozoologicznym i geologicznym.
